آب (یا فاضلاب) خاکستری اصطلاحأ به آب گرم مصرف شده ای اطلاق می شود که دیگر ارزش بهداشتی نداشته و حاوی فاضلاب سنگین نیست و برای تخلیه وارد سیستم فاضلاب می شود. در مصرف کنندگانی نظیر ماشین ظرفشویی، ماشین رختشویی، دوش و وان حمام، سینک های آشپزخانه و روشویی که نیاز به آب گرم دارند، آب مصرف شده توسط افراد و یا دستگاه ها باید به فاضلاب تخلیه شود؛ اما این آب با تجه به سرعت تخلیه آب به فاضلاب و همزمانی آن با مصرف، دارای دمایی نزدیک به دمای آب گرم ورودی بوده و پتانسیل بازیابی حرارت را دارد. شاید استفاده از سیستم بازیاب حرارتی برای یک ساختمان مسی متعارف که دارای یک یا دو دوش حمام است؛ توجیه اقتصادی نداشته باشد؛ اما برای یک ساختمان چند طبقه مسی با تعداد زیادی واحد آپارتمانی ارزش کلی حرارت بازیابی شده از نظر صرفه جویی انرژی و صرفه جویی اقتصادی می تواند قابل دفاع باشد. با این حال کاربرد واقعی این سیستم ها و اثر بخش بودن آن ها در کاربری های هتل، بیمارستان و خوابگاه که حرارت مورد نیاز برای تأمین آبگرم مصرفی، درصد قابل توجهی از حرارت کل مورد نیاز آن ها را شامل می شود؛ می تواند چشمگیر باشد. علاوه بر بازیابی حرارت می توان آب بازیابی شده (بازیابی حرارتی) را مجددأ مورد بازیابی مضاعف قرار داد. در سال های اخیر در کشور های پیشرفته نظیر آمریکا، کانادا، استرالیا، انگلستان و کشورهای اسکاندیناوی علاوه بر بازیابی حرارت از آب های خاکستری، از آن ها در سیستم آب بهداشتی برای سرویس ها و توالت ها نیز استفاده می شود. به عبارت دیگر آب خاکستری پس از بازیابی حرارتی، مورد تصفیه قرار گرفته و مجددأ به چرخه مصرف برمی گردد. در ایران نیز خوشبختانه طراحان و مشاوران به بخش دوم این موضوع توجه داشته اند؛ به طوریکه امروزه شاهد هستیم در طراحی برخی پروژه های شاخص از این سیستم برای تأمین آب فلاش تانک های سرویس های بهداشتی استفاده می شود؛ اما بازیابی حرارتی آن ها با توجه به ارزان بودن انرژی چندان مورد توجه قرار نگرفته است. با این وجود، استفاده از سیستم بازیابی حرارتی آب خاکستری در شهر های سردسیر نظیر سنندج، زنجان، همدان و شهرکرد در ساختمان های مسی از آن جهت که می تواند رفاه بیشتری برای مصرف کنندگان به همراه داشته باشد؛ شاید توجیه پذیر باشد چرا که در این شهر ها انرژی زیادی بابت استحمام شهروندان و رساندن دمای آب شهر 10-5 درجه سانتی گراد به دمای 60-40 درجه سانتی گراد مصرف می شود که می تواند یکی از ت های دولت؛ اام، تشویق و یا حمایت سازندگان و انبوه سازان در استفاده از این نوع سیستم ها باشد. در اینجا تنها به بررسی سیستم بازیاب حرارتی آب خاکستری می پردازیم.
ادامه دارد.
اقتباس از مجله صنعت تأسیسات
نوشته مهندس علیرضا حدادی
درباره این سایت